Cum dormimus, multa spectare solemus, interdum iucunda, interdum molesta - sed semper verum esse credimus. Cur autem vera esse credimus? Est enim cautius. Si enim, quod veritas nobis perhibetur, non existimamus verum et nos gerimus tamquam non sit, aliquid mali fieri potest, quoniam brevi discere possumus vera esse, quae circum nos sint, et nos aliquid quod nos non decet, falsa esse putantes, fecisse neque emendari posse, cum vita vera sit.
Nam saepe in vitis nostris fit nos et in veritate nos cingenti versantes fiduciam nullam habere vera esse quae exhibeantur: aut nimiā vinolentiā affecti aut ipsi somno carentes oculis iam modo occludentibus modo patefientibus.
Cautius igitur et minus vera pro veris habere est dum excitando comperiamus somnium fuisse nec veritatem.
Neque autem mirum nobis apparet hoc comperire, quae usque vixerimus, omnia esse falsa et nos revera dormire. - At eo comperto somnium perit.
Multi sunt qui somnia peritura arceant et aliqui eorum etiam in eo faciendo valent. Unum bonum somniantibus profecto est tempus aliter atque in rerum veritate fugere.
Si felices simus, horas permultas, dies, annos etiam in somnio degere possimus, quae in rerum veritate momenta pauca tantum sint, quod accidit, quia cerebrum in eo somniandi statu multo celerius quam vigilans operatur.
Si interdum querimini tempore ad res faciendas egere, ad cogitationes agendas, ad philosophiam... ad res mentis, eius generis somnium vividum et perlongum donum verum vobis sit (quod somniare potestis), ubi numquam tempore cogamini eiusque domini sitis.
Scilicet somniorum domini esse aegre valemus, cum, nobis eius gubernacula capturis, somnium perire nosque excitari soleamus. Hanc rem, quominus fiat, prohibere conamur et aliqui nostrum iamiam eius artis peritiā quādam praediti sunt. (Me ipsum non dico, sed certe eā spē nitor.)
Tali in somnio, quod etiam aliquot dies sumere nobis videatur (in rerum veritate noctem solam vel etiam horam solam, non dies totos sumit), vere ad cogitandum discendumque aeternitatem haberemus et multo multoque sapientiores expergisceremur.
Solum adversum autem est dormientes fontibus carere, quibus ad discendum utamur: nullos libros, nullos praeceptores: nos solos tantum somniantes et quod in cerebro iam impressum esset, nihil aliud nobis esse. Proinde esset ac si in camera diu incluso nihil aliud quam televisio cum pelliculis cinematographicis tribus tibi esset.
Nihilominus his temporibus modernis, ubi tempus carius cariusque fit, somnia viam pulchram monstrant, si umquam ea regere discamus ;)
P.S.: Pellicula cinematographica valde bona "Inceptio" de ea re partim tractat: